Μαστιχοχώρια και η πολιτισμική τους ιδιαιτερότητα-Αρχιτεκτονική
Τα μεσαιωνικά χωριά της Χίου άρχισαν να δημιουργούνται από
τα Γενουατικά χρόνια και ίσως τα Βυζαντινά.  Ήταν πανομοιότυπα με αντίστοιχους
οικισμούς της Λιγουρίας [ Triora,
Bussano Vecchia, San Remo]. Διακρίνουμε πληθώρα
κοινών αρχιτεκτονικών στοιχείων [ καμάρες, σκάλες κλπ] και τη χρήση υλικών [
ντόπια πέτρα].Μερικά από τα γνωστότερα μεσαιωνικά χωριά είναι η Καλιμασιά, τα
Αρμόλια, τα Μεστά, οι Ολύμποι, το Θολοποτάμι, η Καλαμωτή. Ο πληθυντικός στην
ονομασία ίσως υπονοεί ότι αυτά αποτέλεσαν συνένωση μικρότερων οικισμών. Το τοπίο
επέδρασε καταλυτικά πάνω στα αρχιτεκτονικά αυτά δημιουργήματα , καθορίζοντας τα
υλικά τους, την γεωμετρία των σχημάτων τους, καθώς και έμμεσα τις συνθήκες
διαβίωσης των κατοίκων τους.Οι οικισμοί ιδρύθηκαν και οργανώθηκαν, ώστε να ελέγχεται
η εκμετάλλευση του μονοπωλιακού προϊόντος της μαστίχας και να προστατεύονται
από τους επιδρομείς . Αν προσεγγίσουμε ερευνητικά τον παραδοσιακό τρόπο με τον
οποίο διαχειρίστηκαν το φυσικό χώρο εντοπίζουμε σημαντικές οικολογικές αξίες και
έννοιες όπως :
- Η ανόθευτη χρήση και ο σεβασμός των φυσικών νόμων και
λειτουργιών.
- Η προσαρμογή στο περιβάλλον [ έδαφος, κλίμα, νερό] με
αντίστοιχες κατασκευές , συνήθειες και πρακτικές. [αίθρια]
- Η αποδοχή του μέτρου και ο σεβασμός της κλίμακας που
εξασφαλίζει την ισορροπία ανάμεσα στο φυσικό και το ανθρώπινο .
Βιβλιογραφία:
Δημήτρης Πικιώνης , «Η
αρχιτεκτονική της Χίου», εκδ. «Ίνδικτος», Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Κοραής,
Μουσείο Μπενάκη» Αθήνα 2000.
Χ. Θ. Μπούρας , «Ελληνική
Παρδοσιακή Αρχιτεκτονική ΧΙΟΣ, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα 1982
«Τα Ξυστά στο Πυργί της Χίου»,
κειμ. Επιμ. Μαρία Ξύδα, Ευρωπαϊκή Ένωση Raphael ,
Program Code 97/f 1998-99 ,
Υπουργείο Αιγαίου, Σύλλογος Φίλων Βιβλιοθήκης Κοραή, έκδ. Άλφα πι, Χίος 2000
|
